Speciaal uitgangen in et Aentwaerps
In het woordenboek worden de veranderlijke uitgangen die vele woorden hebben weergegeven met bepaalde notaties. Deze uitgangen worden uitvoerig geanalyseerd in hoofdstuk III.1 van het boek
Antwerps schrijven. We geven hier een beknopt overzicht.
- -(e) (de zwakke uitgang): de eind-e van het woord valt weg wanneer het volgende woord met een klinker begint. Voorbeeld: g(e) aentwoord ni (je antwoordt niet) wordt g'aentwoord ni.
- -e(n) (de sterke uitgang): de -e is vast, de eind-n wordt enkel toegevoegd wanneer het volgende woord met een klinker begint. Voorbeeld: golle(n) aentwoord ni (jullie antwoorden niet) wordt gollen aentwoord ni.
- -e[n] (de mannelijke uitgang): de -e is vast, de eind-n wordt toegevoegd wanneer het volgende woord met een klinker begint maar ook wanneer het met een b, d of t begint! Voorbeeld: mijne[n] doktoor (mijn dokter) wordt mijnen doctoor.
- -' : een weglatingsteken aan het einde van een woord geeft aan dat een d, v, g, z of zj aan het begin van het volgende woord verstemloosd wordt tot respectievelijk t, f, ch, s of sh. Voorbeeld: da' zal wel (dat zal wel) wordt uitgesproken als [da-Sal wèl], en ni' goe' zjust (niet goed juist) als [ni-CHoe-SHust].
- -[d] (de speciale uitgang d) heeft zeer bijzondere eigenschappen, die we illustreren met het werkwoord doe[d] (doet):
- de [d] wordt een ' wanneer het volgende woord met d, v, g, z of zj begint. Voorbeeld: a doe' veul waerk [a doe-Feul waerëk] (hij doet veel werk).
- de [d] valt weg wanneer het volgende woord met een andere medeklinker begint. Voorbeeld: a doe mee (hij doet mee).
- de [d] wordt toegevoegd wanneer het volgende woord met een klinker begint, en dan ook als d uitgesproken. Voorbeeld: zij doed oêk mee (zij doet ook mee).
- de [d] wordt een t wanneer het volgende woord 'em (hem) of 'er (er) is. Voorbeeld: ze doet 'em pijn (ze doet hem pijn).
- de [d] wordt een verbindingsklank -g- wanneer het volgende woord et (het) is. Voorbeeld: ze doe-g-et gêre (ze doet het graag).
Woordsoorten in den Aentwaerpse woordenboek
In het Antwerps woordenboek wordt bij elk woord de woordsoort vermeld (op de eerste rij na de fonetische transcriptie). Hierbij worden volgende afkortingen gebruikt:
- afk. = afkorting
- bn. = bijvoeglijk naamwoord (adjectief)
- bn. (pred.) = bn. dat enkel predicatief (dus niet bij een zn.) gebruikt wordt
- bijw. = bijwoord
- lidw. = lidwoord
- telw. = telwoord
- tsw. = tussenwerpsel
- voegw. = voegwoord
- vnw. = voornaamwoord
- aanw. vnw. = aanwijzend voornaamwoord
- betr. vnw. = betrekkelijk voornaamwoord
- pers. vnw. = persoonlijk voornaamwoord
- bez. vnw. = bezittelijk voornaamwoord
- wederk. vnw. = wederkerend voornaamwoord
- vz. = voorzetsel
- ww. = werkwoord
- zn. = zelfstandig naamwoord
- zn. (m) = mannelijk zelfstandig naamwoord
- zn. (v) = vrouwelijk zelfstandig naamwoord
- zn. (m/v) = zelfstandig naamwoord dat zowel mannelijk als vrouwelijk kan zijn
- zn. (o) = onzijdig zelfstandig naamwoord
- zn. (mv) = meervoudsvorm van een zelfstandig naamwoord
ik vind het trouwens een beetje onhandig om [] te gebruiken voor zowel den d-uitgang en de sterken en-uitgang... misschien da' ge {} kunt gebruiken voor den eene?
Kwestie van juiste spraakkunst-termen.
Misschien kunt naast wederk. = wederkerend en wederkerig/wederzijds (mekaar, elkander) toevoegen.
Pijn is een Hollands woord. Het Antwerpse syn. is ziêr. Da doe gi ziêr. Het ziêr zn. o. en ziêr, bn. 2 woordsoorten voor hetzelfde woord.