Aentwaerps.be - alles over d'Aentwaerpse taal

Aentwaerps Nederlands

Menu

... of dobbelklikt oep iênder welk Aentwaerps woord oep deze site!

Forums > Vanalles en nog wa
brabantse standaardtaal
pag. 1 2 3
11 april 2009, 23:46
Doederik
Mijn niefste project is al nen tijd van een Broabandse standordtoal oep te stelle on d' hand van de Broabandse dialecte, oemda' de vlomse (zuidnederlandse) dialecte onder iën schrijfwijs soame te vatte te moejlijk leek (zied o.a. et forum vlomse schrijftoal). De Broabandse dialecte echter trekke veule miër oep mekander dus doar is et echt e pak gemakkelijker vör der iën, hoeëgstes twië duidelijk overwegende vörme uit t' hoale :) 't Oorsproenkelijk idee was van zoewel de Zuidbroabandse (Bels-Broabandse) as Noord-Broabandse (in Holland) dialecte te veriënige, mor nor verloeëp van den tijd kwam ek derachter da' het dialectverlies in westelijk Noord-Broaband te groeët is (+ nen te groeëten invloed van het Hollands oek historisch) en in 't Oeëste t' afwijkend is (trekt veul oep et Limbörgs mè umlaute en zoeë, en ander klinkersysteem) dus 'k wil m'n eige vöral basere oep et Antwerps en et Vloms-Broabands.
Et uitendelijk doel zou uiteroard zèn van der nen boek mè mijn resultoate over uit te geve en dees spellingsysteem miër verspreid in gebruik te zien, en zoeë oek te loate zien da' de miëste dialectkenmerke ni alliën in oew eige dörp bestoan mor eigentlijk in dieje vörm in hiël Bels Broaband veurkomme en der dus gin rede is vör ze te vervange dör Algemiën Nederlandse equivalente. Mor diejen boek kan nog wel efkes dure zölle:)

Allez soit, ideje, ander bemerkinge enzoeë zèn altèd welkom, 'k docht ik verspreid et gerucht moral vör steun te winne vör mijn zoak... (e sterk Broabands)
12 april 2009, 01:49
Grytolle
Klinkt iêl intressaent! Skynda :D
12 april 2009, 09:44
Krommenaas
nóg een niveau tussen Verkavelingsvlaams en de dialecten, of meh' de bedoeling dees in de plaats te laten komen van de dialecten van het betrokken gebied?

het zal alleszins een interessant project zijn, maar ik geloof persoonlijk ni in de slaagkans van eender welke kunstmatig gemaakten taalvorm in Vlaanderen, wegens algemene apathie bij de bevolking. daarom zal mijn Vlaamse taal-project vooral beschrijvend zijn, meh hoogstens d'ambitie om hier en daar wa oneffenheden weg te werken.
12 april 2009, 17:23
Doederik
Ja over een sloagkans twijfel ek eigentlijk oek wel haha mor 't gòd over 't gedacht...
De verschille tusse het Algemiën Broabands en het Aentwaerps zèn hiël klein, oemda' de dialectverschille veule klènder zèn as dad ek docht, de structuur van alle Bels Broabandse dialecte is min of miër dezelfste behalve da' de H in oeëstelijk Broaband uitgesproke wörd, de combinoasies arC, erC, (Antw. aerC) zèn soamegevalle tot e(r)C (aert klinkt miëstal hed, zwart = zwet, spartelen = spettelen etc).
De miërvoudige pers. veurnòmwoorde welle/wijle, gelle/gijle, zelle/zijle en "hun" = hölle of heule (heur-lie) wörre et miëste gebrökt, dan zen soemmigte umlaute wa' wijer deurgedroenge (menneke, druëg) en in Vlòms Broaband vörme bekan alle zelfstandige noamwoorde hölle verkleinwoord mè -(e)ke.
Kom en koem, op en oep etc. komme ong. eveveul veur, in Vlòms Broaband zèn miër sterke werkwoorde zwak gewörre,
mor vör de rest is het eigelijk íën groeët dialect. Dus ipv. nou ammoal verspreid te zèn en vöral de verschille te zien zou iederiën mutte inzien hoevöl da' ze gemiënschappelijk hemme:P
12 april 2009, 17:24
Doederik
(de and, ans, ant > aend, aens, aent komd oeëk alliën mor in de provincie Antwerpe veur, dus da schrijve w' oeëk ni)
12 april 2009, 18:37
Grytolle
Lekt meh trouwes gepast vör een brabandsche wiki(!)
13 april 2009, 13:20
Doederik
E probleemke wor ad ek mè' zit (dus a' ge daar een idee over hed grytolle ofzoeë).

-Et Brabands hee nog een extra èè-foneem (in plöts van d' Antwerpse "eê") en dus is er e rij'ke ee - èè - ae - oa van òniënsluitende klanke. Ikzelf hou ni zoeë van de notase èè en vermijd die accentjes liever (zeker oek oemdad ek z' oeëk vör klinkerverkörting gebruik) dus was een notase ae wel een opse (laeve, kael, maert, p(j)aerd), me dan aa vör de klank in braaf, komd oek min of miër overiën mè' de Hollandse uitspraak, en dan vör de lange Nederlandse aa die ad overal "oa" klinkt oa vör duidelijk te make da' ge ze ni lak een helder "aa" meud uitspreke. Mor ik realiseerde mij wel da' vör een algemiën bedoelde schrijftaal de notase "oa" onnoeëdig is oemda g' alliën mor de klankoveriënkomste mut aangeve en zoe weinig meugelijk van de bestaande schrijftradiese af wijke.
Of oa in geslote lettergrepe, en a in ope (dan vermijdde teminste zwaar spellinge lak "moake" mè nen extra letter)

Dus drij veurbèldjes:
ee - èè - ae - aa
geef/geve, lèèf/lève, braef/bra(e)ve, maak/make

ee - ae - aa - oa1
geef/geve, laef/laeve, braaf/brave, moak/moake

ee - ae - aa - oa2
geef/geve, laef/laeve, braaf/brave, moak/make
13 april 2009, 13:26
Doederik
Een ander probleempuntje is de verkörting van ie en uu, i(e)tske miër as den helft van Braband gebrökt:

vule [vy:le]
ge vu(u)ld [vylt]
ge vuld [vølt]
ziek [zi:k]
zi(e)kte [zikte]
zit [zet]

In Antwerpe en de rest van de dialecte is er gi verschil tusse verkörte ie en körte i (verkörte uu en körte u), mor vör een miërderhèd toch wel...
Iemand origineel ideje hoe da' ge zoeiet duidelijk en tegoej oeplost? Een alternatieve spelling vuuld/vuld en ziekte/zikte?
Klinkerverkörtinge zèn namelijk in 't Brabands wel zoeë essentieel da' ze derbij mutte:) oep iën of ander manier. Anders kund' evegoe Hollands gon schrijve.
13 april 2009, 13:31
Doederik
M'n derde probleemstelling is d' end-n, da bekan nieverans ni wörd uitgesproke mor on den andere kant a me een "beschaafde" en bruikbaar Brabandse spelling zouwe wille dan vuul et misschin toch completer mè' die end-n derbij. (zeker oek oemda' ge z' in et Nederlands oek ni mut uitspreken)
Mor oem dan e verschil "ze zette" en "ze zetten" in te vure, da nieverans ni bestò, en as 'kik zoeë schrijf dan lòtte trouwes toch overal al oe eind-n'e valle ottomatisch... zelfs wòr a' ge ze wel uitsprèkt...
Derde opse = gelèk in 't Antwerps, a' ge z' uitsprèkt schrijfde ze, anders ni...
13 april 2009, 13:32
Grytolle
De meest traditiegetrouwe variant is deze:
ee - (iets) - ae (verdwenen met de spelling siegenbeek) - aa

Gebruikte eê al voor de Brabantse iê? Anders vind ik dat de beste keuze. "ië" en "oeë", waarom die liever dan ie en oê? :o

(ne letter?)
13 april 2009, 13:35
Grytolle
test:

vule, ge vūld
ziek, zīkte
zēt (is dat een verkorting uit ie?)

vule, ge vûld
ziek, zîkte
zêt
13 april 2009, 13:39
Grytolle
de eind-n lijk me volgens de uitspraak het beste alternatief, anders moete volgens mij den toestand in de in dees opzicht meer archaïsche dialecten tot spellingnorm verheven - want dan toch een paar verschillen met de AN-spelling zou inhouden
13 april 2009, 13:41
Grytolle
Zijn der nie e paar Brabantse dialecten met bewaarde /sk/ in enige vorm? Hoe loste gij dat op?
13 april 2009, 15:32
Doederik
die sk trek ik mij niks ni van aan, alle sk komt perfect overeen me sch in de overgrote meerderheid van brabant, en t is ni de bedoeling uit alle dialecte et meest archaische geval uit te zoeken en da tot standaard te verheffen.
T is de bedoeling van de meest algemeen verspreide vormen te vinden. De "oa"-achtige uitspraak van de lange aa besta in bijna elk brabants dialect (vlaams brabant zelfs doorgeëvolueerd tot oo, oeë, etc). De SK besta alleen maar in et uiterste zuidwestpuntje van vlaamsbrabant.

Die zit me uitspraak [e] is gewoon "zit" van "zitten" me de verlaagde uitspraak van i da ge overal behalve in e paar gebiedjes rond antwerpen en brussel vindt. Maar de verkorting van ie is ni tot [e]verlaagd en da is het probleem.

eê vin ek niks, op e paar marginaal uitzonderingen na is den tweeklank overal [i : @] tegenover [e :] of [e : i]. De verkorting is een [i]. Ook in mijn antwerps schrijf ik ië (alleen bij oeë/oê heeft de circonflex et veurdeel van ne letter minder). Mor daar ganek nu fkes ni over uitweide door tijdgebrek
13 april 2009, 17:12
Grytolle
Ah, zitten is uiteraard ni' verkort - de normaal transcriptie is [ɪ], denk ik, dus ik raakte een beetje in de war
¯ of ^ is in elk geval heel geschikt om aan te geven dat ne klank lang is geweest - wa' vinde daarvan?

Ja, ik vind iê (of zo nodig ië) een betere keuze dan eê daar, maar eê zou tenminste beter zijn dan èè
oeë kunde beter uë spellen, dan hedde teminste een notatie van twee tekens - ik vind drie letters echt één te veel

over -sk: dus ge moet bvb "tussen" schrijven ipv "tuschen" als uw dialect "tusken" heeft?
13 april 2009, 18:14
Doederik
over -sk: ja, van de 64 locaties da kik onderzocht hem hemme der 3 tusken, 61 tussen. Voor die 3 dorpkes (Gooik, Galmaarden, Heikruis) ganek echt ni alle vorme mè tussen-sk een dobbel opse "ss/sk" geven.

nogmaals: t is de bedoeling een min of meer coherente eenheidsspelling voor ons brabanders te geven, ni een manier waarop da iedereen zijn eige dialect fonetisch ga weergeven. Der zijn e paar variaties mogelijk (verkorting van de aa als o of ö, want alletwee te veel verspreid om 1 de voorkeur te geve), maar voor de rest probeer ek alles te beperken.

en eê voor iê, en èè ga hier over 2 aparte fonemen. Dus t ga ni over een keus tusse èè of eê of iê, maar t ging over èè schrijven as èè of ae :) De èè is de [E:] die in't Antwerps [e.@] is (leven, keel, gaarne, paard), de iê/ië is de oudgermaanse *ai in zee, steen, etc.
13 april 2009, 18:43
Grytolle
Doederik (13 april 2009, 18:14)
en eê voor iê, en èè ga hier over 2 aparte fonemen. Dus t ga ni over een keus tusse èè of eê of iê, maar t ging over èè schrijven as èè of ae :) De èè is de [E:] die in't Antwerps [e.@] is (leven, keel, gaarne, paard), de iê/ië is de oudgermaanse *ai in zee, steen, etc.

iê/ië heeft hier idd ni' zo veel mee te doen, maar mijn punt is dus dat eê (of eë, ook al lijkt me dat wel een beetje raar) veel beter oogt dan èè
13 april 2009, 19:17
Doederik
maar dan zou ek omwille van de [E:] een circonflex moeten invoeren alleen voor die ene klank te schrijven... terwijl de ^ voor de rest ni wordt gebruikt.
als ek ook oê en iê zou schrijven, dan nog zou eê raar zijn, want de èè-klank heeft me die twee niks vandoen.
en eë, zie de vorige opmerking. de èè heeft noch historisch nog fonetisch iet gemeen me de ië en de oeë, in tegestelling tot de "onechte" tweeklanken iê en oê is de èè ne langen eenklank.


en uë: ook al over gedacht, maar da zou nen uitspraak me "u" veronderstelle... zie ook het ù-probleem datter me het antweps was, mense wille en ù of u ni as een oe gaan uitspreke:) en de uë-tweeklank komt alleen voor in hetzelfste hoekske me -sk- + brussel en halle, dus te weinig verspreid om als basis te gebruiken voor heel het brabants.
Verder komt de uë wel in heel Vlaams brabant min of meer voor als umlaut van de oeë, maar in de meeste gevallen is het daar ook oeë.
14 april 2009, 00:04
Grytolle
tja, de enige alternatieve notaties die ik kan bedenken zijn: äe en eê : èè is..bleh :P

uë hoeft geen uitspraak met u te veronderstellen, net als "ei" in 't Duits geen "äj" ipv "aj" voorstelt

(nu ik eraan denk realiseer ik me da' ge eigentlijk geen trema nodig hebt bij ue :) )
14 april 2009, 09:26
Krommenaas
gisteren op bezoek bij de bejaarde grootouders van m'n vriendin die al heel hun leven in Dendermonde wonen, die spreken dus ook duidelijk Brabants meh klanken die grotendeels overeenkomen meh de Antwerpse, bvb. de ui en de ei/ij. Ipv "veur" en "deur" zeggen ze "veir" en "deir" (+- NL ei). Accent en intonatie zijn wel heel anders natuurlijk zoda 't wel heel Vlaams klinkt. 1 niet-Brabants kenmerk: ipv "godde" (ga je) zeggen ze "goh je", da's bijna West-Vlaams. Maar voor de rest is het bijna Antwerps meh een ander accent.

zij zeiden zelf da mensen ten noorden van de Schelde (vlakbij hen) heel anders spreken dan zij, die aan dezelfde kant van de Schelde zitten als Brabant. wrschl is er daar een heel stuk Oost-Vlaanderen waar Brabants word gesproken.
pag. 1 2 3